Czy wiesz, dlaczego Twoje ulubione zioła, warzywa i kwiaty mają taki, a nie inny kolor? Odpowiadają za to pewne związki o niezwykłych właściwościach prozdrowotnych? Mowa o flawonoidach – barwnikach roślinnych, które wspierają nasze zdrowie na wiele sposobów. Poznaj bliżej te fascynujące substancje i dowiedz się, jak włączyć je do swojej diety!
Czym są flawonoidy i jak działają?
Flawonoidy to naturalne związki występujące w wielu roślinach. Należą do szerszej rodziny polifenoli i są bogate w grupy hydroksylowe. W przyrodzie zidentyfikowano ponad 7000 różnych flawonoidów, które pełnią ważne funkcje w świecie roślin – chronią je przed szkodliwym promieniowaniem UV, drobnoustrojami i szkodnikami, a także przyciągają owady zapylające.
Dla nas flawonoidy są cenne przede wszystkim ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Związki takie jak izoflawon i kwercetyna wychwytują cząsteczki metali ciężkich (np. ołów, kadm i rtęć) pomagają neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Dzięki temu mogą wspierać profilaktykę wielu chorób przewlekłych takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2 czy niektóre nowotwory.
Źródła flawonoidów w diecie – gdzie ich szukać?
Dobrymi źródłami flawonoidów są przede wszystkim:
- owoce, zwłaszcza jagodowe (borówki, truskawki, maliny, jeżyny), cytrusy, jabłka i winogrona;
- warzywa, między innymi cebula, papryka, brokuły, szpinak czy natka pietruszki;
- napoje takie jak zielona i czarna herbata, kawa, kakao, czerwone wino;
- rośliny strączkowe – soja i jej przetwory, fasola i soczewica;
- orzechy i nasiona, np. orzechy włoskie, migdały, siemię lniane;
- niektóre zioła i przyprawy jak oregano, tymianek i kurkuma.
Jak widzisz, flawonoidy „mieszkają” w bardzo wielu produktach roślinnych. Nie trzeba sięgać po suplementy – wystarczy, że zadbasz o różnorodność na talerzu i postawisz na naturalne, nieprzetworzone produkty.
Właściwości flawonoidów – dlaczego warto je przyjmować?
Liczne badania naukowe wykazują, że dieta bogata we flawonoidy pozwala zapobiegać wielu chorobom i dolegliwościom. Flawanole i flawonole wykazują działanie antyoksydacyjne i pełnią funkcję ochronną dla całego organizmu. Dowiedz się, przed jakimi schorzeniami może Cię uchronić dieta bogata w związki flawonoidowe.
Wspomagają układ krążenia
Jedną z największych korzyści płynących ze spożywania flawonoidów jest ich pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Badania pokazują, że regularne dostarczanie tych związków do organizmu:
- obniża ciśnienie krwi;
- poprawia elastyczność naczyń krwionośnych;
- zapobiega odkładaniu się blaszki miażdżycowej.
Dzięki temu flawonoidy mogą zmniejszać ryzyko rozwoju chorób serca i udaru mózgu.
Szczególnie korzystne dla zdrowia serca wydają się niektóre flawonoidy obecne w kakao, zielonej herbacie, czerwonym winie i owocach cytrusowych. Warto więc regularnie sięgać po te produkty – oczywiście pamiętając o umiarze w przypadku czekolady i alkoholu.
Przeciwdziałają cukrzycy
Cukrzyca typu 2 to choroba cywilizacyjna, która dotyka coraz więcej osób na świecie. Na szczęście, odpowiednia dieta i styl życia mogą znacząco obniżać ryzyko jej rozwoju. I tu z pomocą przychodzą nam flawonoidy!
Spożycie flawonoidów pomaga regulować poziom cukru we krwi i zwiększają wrażliwość tkanek na działanie insuliny. Dzięki temu dieta bogata we flawonoidy może wspierać profilaktykę cukrzycy typu 2 oraz pomagać w utrzymaniu prawidłowej glikemii u osób już chorujących. Na szczególną uwagę zasługują tu związki, które można znaleźć w zielonej herbacie, kakao, cebuli i jabłkach.
Wykazują działanie przeciwnowotworowe
Nowotwory to grupa chorób, których rozwój jest ściśle związany z przewlekłymi stanami zapalnymi i stresem oksydacyjnym w organizmie. Związki flawonoidowe, dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym, pomagają w hamowaniu rozwoju niektórych nowotworów, m.in. przewodu pokarmowego, piersi czy prostaty.
Oczywiście same flawonoidy nie są w stanie zastąpić odpowiedniego leczenia onkologicznego. Jednak mogą być cennym wsparciem profilaktyki przeciwnowotworowej oraz uzupełnieniem terapii. Warto postawić zwłaszcza na związki z warzyw kapustnych (brokuły, kapusta i kalafior), owoców jagodowych, cebuli oraz zielonej herbaty.
Flawonoidy a funkcje mózgu
Nasze mózgi każdego dnia są narażone na działanie stresu oksydacyjnego. Z czasem może prowadzić do pogorszenia funkcji poznawczych i rozwoju chorób neurodegeneracyjnych jak choroba Alzheimera.
Na szczęście flawonoidy wspierają zdrowie mózgu na wiele sposobów. Badania sugerują, że regularne spożywanie tych związków może spowalniać procesy starzenia się mózgu, poprawiać pamięć i koncentrację oraz zmniejszać ryzyko rozwoju demencji.
Dotyczy to przede wszystkim związków, jakie można znaleźć w kakao, zielonej herbacie i owocach jagodowych. Dlatego warto zadbać o ich obecność w diecie – zwłaszcza w podeszłym wieku.
Jak jeść, by dostarczyć sobie więcej flawonoidów?
Oto kilka praktycznych wskazówek, jak wzbogacić dietę we flawonoidy.
- Jedz jak najwięcej kolorowych warzyw i owoców, najlepiej sezonowych. Postaw na różnorodność – im więcej barw na talerzu, tym lepiej!
- Wypijaj codziennie 1-2 filiżanki zielonej herbaty. Możesz też sięgać po napar z hibiskusa czy rumianku.
- Używaj ziół i przypraw do doprawiania potraw – dodadzą smaku i zwiększą zawartość flawonoidów.
- Sięgaj po rośliny strączkowe – soję, fasolę, soczewicę i ciecierzycę. Są świetnym źródłem flawonoidów, a przy tym dostarczają cennego białka roślinnego.
- Na deser wybieraj owoce, zwłaszcza jagodowe. Możesz dodać je na przykład do owsianki czy jogurtu naturalnego.
- Zamiast słodyczy sięgaj po gorzką czekoladę z wysoką zawartością kakao (min. 70%). Zawiera cenne flawonoidy, ale pamiętaj – jest też bardzo kaloryczna, dlatego warto zachować umiar.
Flawonoidy to prawdziwy skarb natury, po który warto sięgać jak najczęściej. Dzięki nim nie tylko wzbogacisz swoją dietę o cenne substancje bioaktywne, ale przede wszystkim zadbasz o zdrowie i dobre samopoczucie na co dzień. Kolorowa, zbilansowana dieta bogata w produkty roślinne to klucz do czerpania z dobroczynnej mocy flawonoidów. Wprowadź te zmiany już dziś i ciesz się smakiem zdrowia każdego dnia!
Poznaj nasze zioła!
Czytaj również:


Świetny artykuł. Byłem zachwycony, że znalazłem ten wpis. Wielu autorom wydaje się, że mają rzetelną wiedzę na opisywany temat, ale zazwyczaj tak nie jest. Stąd też moje ogromne zaskoczenie. Czuję, że chyba powinienem wyrazić uznanie za Twoje działania. Koniecznie będę rekomendował to miejsce i regularnie odwiedzał, aby przejrzeć nowe rzeczy.